Araştırma Makalesi
Yıl 2022,
Cilt: 5 Sayı: 2, 227 - 238, 29.10.2022
Öz
Trafik kazaları dünya çapında bir endişe kaynağı olup, genç ve yetişkinler arasında önde gelen ölüm ve yaralanma nedenidir. Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) 2018 yılında yol güvenliğine ilişkin küresel durum raporuna göre, trafik kazaları nedeniyle her yıl yaklaşık 1,35 milyon kişi hayatını kaybetmekte ve 50 milyon kişi yaralanmaktadır. Karayolu trafik sistemi, insan, araç, yol ve doğal çevre gibi kapsamlı faktörleri içeren karmaşık bir sistemdir. Bu karmaşık sistem uygun iyileştirmeler olmadığı taktirde can kayıplarına, yaralanmalara, maddi hasara ve trafik sıkışıklığına neden olacaktır. Bu nedenle, trafik güvenliğini artırmak için trafik kazalarını etkileyen etkili faktörlerin analiz edilmesi gerekmektedir. Mevcut literatürde trafik kazalarını etkileyen ekonomi, iklim, yol yapısı, trafik bilgileri ve trafik güvenliği kanunları gibi çok sayıda faktör bulunmaktadır. Bu çalışmada trafik kazalarına etki eden sürücü dışındaki kriterler ve bunların alt kriterleri belirlendi. Ardından çok kriterli karar verme yöntemleri olan BWM ve SWARA metotları ile trafik kazalarına etki eden faktörlerin ağrılıkları hesaplanarak karayolu kazalarının azaltılması için öneri sunuldu.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Badi, I., & Abdulshahed, A. (2019). Ranking the Libyan airlines by using full consistency method (FUCOM) and analytical hierarchy process (AHP). Operational Research in Engineering Sciences: Theory and Applications, 2(1), 1-14.
- Bao, Q., Ruan, D., Shen, Y., Hermans, E., Janssens, D., (2012). Improved hierarchical fuzzy TOPSIS for road safety performance evaluation. Knowl.-Based Syst. 32, 84–90.
- Chen, F., Wang, J., Deng, Y., (2015). Road safety risk evaluation by means of improved entropy TOPSIS–RSR. Saf. Sci. 79, 39–54.
- de Almeida, A.T., Alencar, M.H., Garcez, T.V., Ferreira, R.J.P., 2017. A systematic literature review of multicriteria and multi-objective models applied in risk management. IMA J. Manage. Math. 28 (2), 153–184.
- Demir, G., & Bircan, H. (2020). Kriter Ağırlıklandırma Yöntemlerinden Bwm Ve Fucom Yöntemlerinin Karşılaştırılması Ve Bir Uygulama. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 170-185.
- Ecer, F. (2020). Multi-criteria decision making for green supplier selection using interval type-2 fuzzy AHP: a case study of a home appliance manufacturer. Operational Research, 1-35.
- Fancello, G., Carta, M., Fadda, P., (2015). A decision support system for road safety analysis. Transp. Res. Procedia 5, 201–210.
- Grdini´c-Rakonjac, M., Pajkovi´c, V., (2020). Evaluating the road safety of local municipalities with application of GRA: Montenegro case study. Trans. Transport Sci. 11 (3), 4–11.
- Hashemkhani Zolfani, S., Yazdani, M., & Zavadskas, E. K. (2018). An extended stepwise weight assessment ratio analysis (SWARA) method for improving criteria prioritization process. Soft Computing, 22(22), 7399-7405.
- Keršuliene, V., Zavadskas, E. K., & Turskis, Z. (2010). Selection of rational dispute resolution method by applying new step‐wise weight assessment ratio analysis (SWARA). Journal of business economics and management, 11(2), 243-258.
- Keymanesh, M., Ziari, H., Roudini, S., & Nasrollahtabar Ahangar, A. (2017). Identification and prioritization of “black spots” without using accident information. Modelling and Simulation in Engineering.
- Maruf, M., & Özdemir, K. (2021). Türkiye’deki ticari bankalara ait web sitelerin performanslarının SWARA ve ARAS yöntemi ile sıralanması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(Yönetim ve Organizasyon Özel Sayısı), 1-1.
- Ömürbek, N., & Şimşek, A. (2014). Analitik hiyerarşi süreci ve analitik ağ süreci yöntemleri ile online alişveriş site seçimi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(22), 306-327.
- Pamučar, D., Lukovac, V., Božanić, D., & Komazec, N. (2018). Multi-criteria FUCOM-MAIRCA model for the evaluation of level crossings: case study in the Republic of Serbia. Operational Research in Engineering Sciences: Theory and Applications, 1(1), 108-129.
- Pérez-Acebo, H., Ziolkowski, R., & Gonzalo-Orden, H. (2021). Evaluation of the Radar Speed Cameras and Panels Indicating the Vehicles’ Speed as Traffic Calming Measures (TCM) in Short Length Urban Areas Located along Rural Roads. Energies, 14(23), 8146.
- Radović, D., & Stević, Ž. (2018). Evaluation and selection of KPI in transport using SWARA method. Transport & Logistics: The International Journal, 8(44), 60-68.
- Ramírez, A. F., & Valencia, C. (2021). Spatiotemporal correlation study of traffic accidents with fatalities and injuries in Bogota (Colombia). Accident Analysis & Prevention, 149, 105848.
- Rezaei, J. (2015). “Best-Worst Multi-Criteria Decision-Making Method”. Omega, 53, 49–57.
- Rostamzadeh, R., Ghorabaee, M. K., Govindan, K., Esmaeili, A., & Nobar, H. B. K. (2018). Evaluation of sustainable supply chain risk management using an integrated fuzzy TOPSIS-CRITIC approach. Journal of Cleaner Production, 175, 651-669.
- Van de Kaa, G., Fens, T., & Rezaei, J. (2019). Residential grid storage technology battles: a multi-criteria analysis using BWM. Technology Analysis & Strategic Management, 31(1), 40-52.
- WHO (2018). Global Status Report on Road Safety 2018: Summary.
- Yang, D., Xie, K., Ozbay, K., Yang, H., (2021). Fusing crash data and surrogate safety measures for safety assessment: development of a structural equation model with conditional autoregressive spatial effect and random parameters. Accident Anal. Prevent. 152, 105971. doi:10.1016/j.aap.2021.105971.
- Zou, Y., Zhang, Y., & Cheng, K. (2021). Exploring the impact of climate and extreme weather on fatal traffic accidents. Sustainability, 13(1), 390.
Toplam 23 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Ekim 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Mart 2022 |
| Kabul Tarihi | 17 Ağustos 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 5 Sayı: 2 |
