Öz
It is important that the furniture chosen for a space is suitable for the lifestyle of the people who will use the space. Products that respond to the physical limitations of older adults indoors help them more in performing their daily activities. These products play a supportive role in their lives, both physically and mentally. Due to the fact that the bones are more fragile in old age, older adults are more damaged in home accidents. For this reason, many factors should be considered in terms of architecture and interior arrangement in order to increase the independence of the elderly and reduce the accident rate. One of these factors is the design of furniture that can help increase the quality of life of the elderly.
Older peoples spend their daily lives mostly at home as their mobility restrictions increase. As the time spent in the residence increases, the older peoples need a resting area in the residence. Furniture such as armchairs and beds can be used for relaxation. Older adults give their whole-body weight to the furniture by holding and pulling movements during sitting and lying activities. For this reason, the furniture to be used should have durable and ergonomic features so as not to cause an accident.
In this study; Ergonomic sitting element designs, which the elderly can do at home, such as watching TV, resting, reading the newspaper, without difficulty, have been studied. For this purpose, anthropometric data obtained from Older adults living in different regions of Turkey with the project (P.No: 115M548) supported by TUBITAK were used. According to the data obtained; ergonomic seating elements have been designed for older adults living in Turkey. Thus, it is aimed to increase the quality of life by reducing the physical strains that may occur during sitting and standing, which are frequently repeated by the older adult during the day.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Almandrawy, M.A.T. (2015). Ergonomics Design Metal Chair for the Elderly. International Journal of Engineering Research & Technology (IJERT), 4(1), 806-811.F
- Başıbüyük, G.Ö., Çınar, Z. ve Ay, F. (2018). Anadolu Yaşlılarının Antropometrik Boyutları. Tübitak 1001 Projesi, P.No: 115M548, 134 s.
- Boyacıoğlu, N.E., Irmak, H.S. ve Çaynak, S. (2021). Yaşlılık Döneminde Sağlıkla İlgili Bilgi Edinmede İnternetin Kullanımı. Türkiye Klinikleri Journal of Health Sciences, 6(3), 641 – 650.
- Brienza, D.M., Karg, P.E. & Brubaker, C.E. (1996). Seat Cushion Design for Elderly Wheelchair Users Based on Minimization of Soft Tissue Deformation Using Stiffness and Pressure Measurements. IEEE Transactions on Rehabilitation Engineering, 4(4), 320-327.
- Dimensions (2023). https://www.dimensions.com/element/prouve-standard-chair. Erişim Tarihi: 24.08.2023.
- Eyvazi A. & Mokhtarinia H. (2017). Pilot Design of Ergonomic Bench for the Elderly With Anthropometric Approach. Physical Treatments. 7(3), 123-132. doi:10.32598/ptj.7.3.123
- Görgün Baran, A., Koçak Kurt, Ş. ve Serdar Tekeli, E. (2017). Yaşlıların Dijital Teknolojileri Kullanım Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 45 (Güz), 1-24.
- Gu, C. &, Zeng, J. (2019). Research on the Design of the Elderly Wardrobe Based on Ergonomics. 7th International Forum on Industrial Design, IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering, 573, 012058. doi:10.1088/1757-899X/573/ 1/012058
- Halil, M., Ulger, Z., Cankurtaran, M., Shorbagi, A., et al. (2006). Falls and the Elderly: Is There Any Difference in the Developing World? A Cross-Sectional Study from Turkey. Archives of Gerontology and Geriatrics, 43, 351-359. doi:10.1016/j.archger.2005.12.005
- IKEA (2023). Erişim adresi: https://www.dimen sions.com/element/ikea-stefan-chair. Erişim Tarihi: 24.08.2023. Kalınkara, V. (2001). Konutta İç Dekorasyon. Teknik Yayınevi, Ankara.
- Kalınkara, V. (2010). Yaşlı Bireyler İçin Yaşam Çevresinin Ergonomik Tasarımı. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 3(1), 54 – 64.
- Kalınkara, V. (2015). Yaşlıların Antropometrik Ölçülerinin İç Mekan Tasarımına Uygulanması. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8(2), 98 – 113.
- MEB (2011). Grup Mobilya – 2. Milli Eğitim Bakanlığı Mobilya ve İç Mekan Tasarımı Alanı İç Mekan ve Mobilya Teknolojisi Dalı Ders Notu, 102 s., Ankara.
- Özalp, B.T. (2020). Determination of Domestic Kitchen Characteristics for Elderly Turkish Women: A Comprehensive Ergonomics Approach. Open Journal of Safety Science and Technology, 10, 53-67.
- Pinto, M.R., De Medici, S., Van Sant, C., Bianchi, A., Zlotnicki, A. & Napoli, C. (2000). Ergonomics, Gerontechnology, and Design for the Home-Environment. Applied Ergonomics, 31, 317-322. doi:10.1016/S0003-6870(99)00058-7
- Raschko, B.B. (1982). Housing Interiors fort he Disabled and Elderly. Van Nostrand Reinhold Company, New York. Sentient Furniture (2023). Erişim Adresi: https://sentientfurniture.com/luxury-furniture/contemporary-dining-chairs/dc1-modern-chair/. Erişim Tarihi: 24.08.2023.
- Smallman, C. (2013). Office Chairs: An Overview of Ergonomic Standards. Ewiworks Catalog, 12 p.
- Şimşekkan, G. (2006). Industrial Product Design for Elderly People in Interior Spaces. Yüksek Lisans Tezi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Tosun, G. (2010). Tekerlekli sandalye kullanıcılarına yönelik banyo sağlık gereçlerinin işlevsellik analizi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Tuna Uysal, M. (2020). Yaşlı Bireylerin Sosyalleşmesinde Dijital Teknolojinin Rolü: Dijital Yaşlılar Üzerine Bir Çalışma. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 50, 43 – 59.
- Ünal, B. (2020). Analyzing Living Space and Product Design in the Context of Universal Design Principles: Institutional Elderly Housing. Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 5(9), 287-303.
- Vivense Mobilya. (2023). Erişim adresi: https://www.vivense.com/kare-gold-sandalye-turuncu-modeli.html. Erişim Tarihi: 24.08.2023.
- Zorlu, T. ve Onur, D. (2019). Bölüm 17: Yaşlılık ve Yaşam Çevresinin Tasarımı (Yaşlılık: Yeni Yüzyılın Gerçeği, Ed: V. Kalınkara). Nobel Akademik Yayıncılık, 411 – 436, Ankara.
Öz
Bir mekan için seçilen mobilyaların, mekanı kullanacak insanların yaşam biçimine uygun olması son derece önemlidir. Yaşlı bireylerin iç mekanlarda karşılaşılacağı fiziksel sınırlamalara yanıt veren ürünler, onlara günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmede daha çok yardım etmekte, fiziksel ve zihinsel olarak yaşamlarında destekleyici nitelikte bir rol oynamaktadır. Yaşlılık döneminde kemiğin daha kırılgan olması nedeniyle ev kazalarında yaşlı bireyler daha fazla zarar görmektedirler. Bu nedenle yaşlı bireylerin bağımsızlığını arttırmak ve kaza oranını düşürmek için gerek mimari gerekse konut içi düzenleme açısından pek çok faktörün dikkate alınması gereklidir. Bu faktörlerden birisi de yaşlının yaşam kalitesini arttırmaya yardımcı mobilyaların tasarlanmasıdır.
Yaşlı bireyler, hareket kısıtları arttıkça, günlük yaşamlarını çoğunlukla evlerinde geçirmektedirler. Konut içerisinde geçirilen zaman arttıkça yemek yeme, banyo yapma, giyinme gibi zorunlu eylemler dışında; TV izleme, kitap okuma gibi vakit geçirmeye yönelik eylemler için daha fazla hareket edilmektedir. Bu eylemler için yaşlı bireylerin konut içerisinde dinlenme alanı ihtiyacı olmaktadır. Dinlenmek amacıyla koltuk, yatak gibi mobilyalar kullanılabilir. Oturma ve uzanma aktiviteleri sırasında dayanma, çekme hareketleri ile bütün vücut ağırlıklarını mobilyaya vermeleri nedeniyle kullanılacak mobilyalar, kazaya neden olmayacak şekilde sağlam ve ergonomik özelliklere sahip olmalıdır.
Bu çalışmada; yaşlıların ev içerisinde yoğun olarak yaptıkları TV izleme, dinlenme, gazete okuma gibi faaliyetleri zorlanmadan yapabilecekleri ergonomik oturma elemanı tasarımları çalışılmıştır. Bunun için TÜBİTAK tarafından desteklenen proje (P.No: 115M548) ile Türkiye’de farklı bölgelerde yaşayan yaşlı bireylerden alınan antropometrik veriler kullanılmıştır. Elde edilen verilere göre; Türkiye’de yaşayan yaşlı bireyler için ergonomik oturma elemanları tasarımları yapılmıştır. Böylece yaşlı bireyin gün içerisinde sıklıkla tekrarladığı oturma ve kalkma sırasında olabilecek bedensel zorlanmalar azaltılarak, yaşam kalitesinin arttırılması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Almandrawy, M.A.T. (2015). Ergonomics Design Metal Chair for the Elderly. International Journal of Engineering Research & Technology (IJERT), 4(1), 806-811.F
- Başıbüyük, G.Ö., Çınar, Z. ve Ay, F. (2018). Anadolu Yaşlılarının Antropometrik Boyutları. Tübitak 1001 Projesi, P.No: 115M548, 134 s.
- Boyacıoğlu, N.E., Irmak, H.S. ve Çaynak, S. (2021). Yaşlılık Döneminde Sağlıkla İlgili Bilgi Edinmede İnternetin Kullanımı. Türkiye Klinikleri Journal of Health Sciences, 6(3), 641 – 650.
- Brienza, D.M., Karg, P.E. & Brubaker, C.E. (1996). Seat Cushion Design for Elderly Wheelchair Users Based on Minimization of Soft Tissue Deformation Using Stiffness and Pressure Measurements. IEEE Transactions on Rehabilitation Engineering, 4(4), 320-327.
- Dimensions (2023). https://www.dimensions.com/element/prouve-standard-chair. Erişim Tarihi: 24.08.2023.
- Eyvazi A. & Mokhtarinia H. (2017). Pilot Design of Ergonomic Bench for the Elderly With Anthropometric Approach. Physical Treatments. 7(3), 123-132. doi:10.32598/ptj.7.3.123
- Görgün Baran, A., Koçak Kurt, Ş. ve Serdar Tekeli, E. (2017). Yaşlıların Dijital Teknolojileri Kullanım Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 45 (Güz), 1-24.
- Gu, C. &, Zeng, J. (2019). Research on the Design of the Elderly Wardrobe Based on Ergonomics. 7th International Forum on Industrial Design, IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering, 573, 012058. doi:10.1088/1757-899X/573/ 1/012058
- Halil, M., Ulger, Z., Cankurtaran, M., Shorbagi, A., et al. (2006). Falls and the Elderly: Is There Any Difference in the Developing World? A Cross-Sectional Study from Turkey. Archives of Gerontology and Geriatrics, 43, 351-359. doi:10.1016/j.archger.2005.12.005
- IKEA (2023). Erişim adresi: https://www.dimen sions.com/element/ikea-stefan-chair. Erişim Tarihi: 24.08.2023. Kalınkara, V. (2001). Konutta İç Dekorasyon. Teknik Yayınevi, Ankara.
- Kalınkara, V. (2010). Yaşlı Bireyler İçin Yaşam Çevresinin Ergonomik Tasarımı. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 3(1), 54 – 64.
- Kalınkara, V. (2015). Yaşlıların Antropometrik Ölçülerinin İç Mekan Tasarımına Uygulanması. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 8(2), 98 – 113.
- MEB (2011). Grup Mobilya – 2. Milli Eğitim Bakanlığı Mobilya ve İç Mekan Tasarımı Alanı İç Mekan ve Mobilya Teknolojisi Dalı Ders Notu, 102 s., Ankara.
- Özalp, B.T. (2020). Determination of Domestic Kitchen Characteristics for Elderly Turkish Women: A Comprehensive Ergonomics Approach. Open Journal of Safety Science and Technology, 10, 53-67.
- Pinto, M.R., De Medici, S., Van Sant, C., Bianchi, A., Zlotnicki, A. & Napoli, C. (2000). Ergonomics, Gerontechnology, and Design for the Home-Environment. Applied Ergonomics, 31, 317-322. doi:10.1016/S0003-6870(99)00058-7
- Raschko, B.B. (1982). Housing Interiors fort he Disabled and Elderly. Van Nostrand Reinhold Company, New York. Sentient Furniture (2023). Erişim Adresi: https://sentientfurniture.com/luxury-furniture/contemporary-dining-chairs/dc1-modern-chair/. Erişim Tarihi: 24.08.2023.
- Smallman, C. (2013). Office Chairs: An Overview of Ergonomic Standards. Ewiworks Catalog, 12 p.
- Şimşekkan, G. (2006). Industrial Product Design for Elderly People in Interior Spaces. Yüksek Lisans Tezi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Tosun, G. (2010). Tekerlekli sandalye kullanıcılarına yönelik banyo sağlık gereçlerinin işlevsellik analizi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Tuna Uysal, M. (2020). Yaşlı Bireylerin Sosyalleşmesinde Dijital Teknolojinin Rolü: Dijital Yaşlılar Üzerine Bir Çalışma. SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 50, 43 – 59.
- Ünal, B. (2020). Analyzing Living Space and Product Design in the Context of Universal Design Principles: Institutional Elderly Housing. Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 5(9), 287-303.
- Vivense Mobilya. (2023). Erişim adresi: https://www.vivense.com/kare-gold-sandalye-turuncu-modeli.html. Erişim Tarihi: 24.08.2023.
- Zorlu, T. ve Onur, D. (2019). Bölüm 17: Yaşlılık ve Yaşam Çevresinin Tasarımı (Yaşlılık: Yeni Yüzyılın Gerçeği, Ed: V. Kalınkara). Nobel Akademik Yayıncılık, 411 – 436, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Endüstriyel Ürün Tasarımı, Ergonomi Tasarımı, Tasarım Antropolojisi |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri / Research Articles |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Nisan 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 31 Ağustos 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 7 Sayı: 1 |
Dergi yılda 3 sayı (Nisan, Ağustos ve Aralık) olarak yayımlanmaktadır. Bu sayılara ek olarak Editörler Kurulu’nun kararıyla, Ulusal Ergonomi Kongresi’nde sunulan bildiriler “Özel Sayı” olarak yayımlanabilmektedir.